Niềm vui của những bác tài trẻ trong ngày hội tôn vinh lái xe tại bến xe miền Đông, TP.HCM ngày 16-4-2011 - Ảnh: Quốc Linh

Chuyến xe cuối cùng của thần tượng của tôi

Lúc vào nghề tôi chọn cho mình một thần tượng lái xe để noi gương. Người ấy là chú Sang, chú đã dìu dắt tôi trong thời gian mới ra trường. Là một tài xế thời Trường Sơn chuyển ngành nhưng phong thái lái xe của chú điềm đạm, nhàn nhã, chưa bao giờ tôi thấy chú hấp tấp khi đã ngồi sau tay lái. Trên vai chú luôn có một chiếc khăn lông, trời nóng thì dấp nước thỉnh thoảng lau mặt cho tỉnh táo, trời lạnh thì quấn quanh cổ giữ ấm. Mệt thì dừng xe, xuống đất rít hơi thuốc lào, uống ngụm nước chè xanh rồi thong thả lên xe. Cứ thế chú đều ga cho xe bon bon trên đường. Thong thả vậy mà năm nào cũng đạt danh hiệu lái xe năng suất cao, an toàn, lương thưởng vượt cả khung quy định.

Đến ngày chú nghỉ hưu, đang đợi nhận quyết định thì gặp lúc đội vận tải khẩn trương triển khai chiến dịch vận chuyển ximăng từ Nhà máy Bỉm Sơn, Thanh Hóa về các công trường thủy lợi vượt lũ. Đội đã tranh thủ tổ chức liên hoan chia tay sớm kẻo vào mùa chiến dịch không làm được sợ chú buồn. Trong số đầu xe tham gia chiến dịch ấy có một tài xế vì sức khỏe không lên đường được, đơn vị đã đề nghị chú thay thế vài chuyến hàng. Không ai ngờ đó là chuyến xe đầy định mệnh và chú, thay vì được về quê an dưỡng tuổi già, lại phải gửi phần đời còn lại của mình nơi trại giam chỉ vì một giây rơi vào “giấc ngủ trắng”!

Hôm đó miền Trung đang vào vụ gặt, con trăng 18 (âm lịch) muộn màng soi tỏ quốc lộ 1A, trước mặt chú hai bên đường nhiều nông dân dậy sớm đang tranh thủ phơi rơm rạ trước khi gà gáy sáng. Chỉ còn non 10 km đường nữa là xe về tổng kho Hương Thủy, có lẽ vì thế mà chú chạy gắng đến đó nghỉ ngơi luôn thể. Xe đang đi êm như ru giữa không gian yên tĩnh, chú bỗng hoảng hồn sực tỉnh vì một cú thúc vôlăng vào ngực đau đến lịm người. Ngồi trên cabin định thần lại, trước mắt chú không phải con đường mà là một ruộng lúa đã trơ gốc rạ. Ôm ngực cố gắng bước xuống xe, vừa bò lên con lộ thì chú lại tối sầm mặt bởi thấy một lão nông nằm sóng soài, bên cạnh là dụng cụ dùng phơi rơm rạ bị giập nát.

Nghe tin chú Sang gây tai nạn cả đơn vị bàng hoàng, sửng sốt, có người không tin đó là sự thật. Tôi đến thăm chú trong những ngày bị tạm giam, người thầy tự tin ngày nào giờ đây nhìn học trò với ánh mắt đầy lầm lỗi, gầy sọp, suy sụp tinh thần. Chú quá đau khổ vì nhiều lẽ: giữ gìn cả đời lái xe nay tai họa ập đến chỉ vì một khoảnh khắc không tuân thủ nguyên tắc mà mình luôn căn dặn, bày vẽ cho lớp trẻ mới vào nghề. Bằng danh hiệu lái xe an toàn bao năm chú cẩn thận xếp vào hành lý giờ trở thành hư ảo. Tiền của dành dụm dự định đem về quê sửa nhà, bù đắp cho người vợ đã sống vò võ một mình xa chồng nuôi con... tan theo mây khói.

Quan trọng hơn là sự giày vò lương tâm, là nỗi ám ảnh cảnh nạn nhân nằm dưới đất, con chó thấy chủ lâm nạn vừa quấn quýt vừa tru lên từng hồi thảm thiết. Tiếng tru của một con vật biết thương tiếc biệt ly chủ cứ làm chú tỉnh giấc đêm đêm! Còn nữa, bên cạnh nạn nhân là những nông dân chất phác ngất lên xỉu xuống kêu khóc khản giọng, không thiết mùa màng đang cần thu hoạch nhanh chóng vượt lũ.

Phút “đứng hình”

Còn tôi, gần 20 năm sau cũng đã trải qua mùi vị “giấc ngủ trắng”. Nó đến trong một hành trình xuyên Việt.

Hôm ấy, trên chiếc xe Toyota Zace tính cả tôi lái nữa là tám người. Ai cũng rệu rã sau khi đã thực hiện một hành trình dài ngày theo đường Hồ Chí Minh ra Bắc rồi giờ đang trên quốc lộ 1A trực chỉ vào Nam.

Gần 12 giờ trưa, xe bắt đầu ra khỏi ngoại thành TP Đà Nẵng, theo ý mọi người sẽ dừng lại ăn cơm gà tại quán Bà Luận Tam Kỳ. Cả xe đang vào giấc ngủ trưa với tiếng đàn bầu của nghệ sĩ Thanh Tâm réo rắt phát ra từ loa xe. Đường vắng, tiếng lốp xe rì rào bon êm cùng với tiếng ngáy đều đều của người trên xe đã làm tôi có hiện tượng buồn ngủ. Thay vì tấp vào lề nghỉ ngơi mươi lăm phút hoặc xuống xe rửa mặt cho tỉnh táo, tôi lại gắng chạy tiếp vì nghĩ chừng 10km nữa thôi là đến nơi rồi, tha hồ nghỉ ngơi...

Cơn buồn ngủ hiện rõ dần, tôi dùng tay bấm mạnh vào huyệt nhân trung thật đau. Tỉnh táo được một lúc rồi giấc ngủ lại ập đến mạnh hơn khiến tôi phải đưa tay che miệng giấu mọi người lén ngáp dài. Tôi cố chống chọi bằng cách liên tục dùng tay bóp mạnh vào nách, bứt tóc thật đau, biện pháp ấy có vẻ... ổn hơn. Vậy là tôi tiếp tục cho xe chạy, lòng thầm động viên một chút nữa thôi sắp đến nơi rồi...

Xe vào nội thị Tam Kỳ, trước mặt tôi từng đoàn học sinh nhộn nhịp, tung tăng đạp xe đến trường vào giờ học chiều, cứ thế tôi ôm vôlăng cho xe bon chạy trong cảnh ấy... Bỗng tôi giật thót người bởi nghe tiếng anh Nam Đồng (nguyên tổng biên tập báo Pháp Luật TP.HCM) ngồi ghế trước la hoảng lên: “Á...”. Theo phản xạ tôi lách tránh. Cú lách nhẹ nhàng vượt tránh một đám học trò đang dàn hàng ngang đạp xe choán cả mặt đường. Sự việc xảy ra quá nhanh, bất ngờ khiến tôi chưa kịp cảm nhận mình vừa trải qua phút giây nguy hiểm. Tôi nghi ngờ hỏi lại anh Nam Đồng: “Tại sao anh lại la hoảng lên thế?”. Anh nói vừa tỉnh dậy thì thấy tay lái tôi đơ ra, không cho xe tránh tụi nhỏ mà cứ lao thẳng vào chúng.

Lúc này tôi mới bắt đầu run, nếu anh ấy không thức dậy kịp thời thì không biết chuyện gì sẽ xảy ra với tụi nhỏ! Những tà áo trắng hồn nhiên ấy liệu có nằm sóng soài trên đường do tôi gây nên không? Thì ra giấc ngủ trắng là vậy. Đó hình ảnh cuối cùng trên đường được lưu giữ trong tâm thức tôi như cảnh phim “đứng hình” khi máy chiếu dừng lại. Lúc đó não trạng không còn tiếp nhận sự việc tiếp diễn trên đường nữa! Lúc nãy tôi đã cho xe chạy thẳng vì không cảm nhận khoảng cách thay đổi giữa xe mình với lũ nhỏ! Cơ hội may mắn đến lạnh người, tôi sực tỉnh hoàn toàn. Đó là bài học lớn mà mãi từ đó về sau không khi nào tôi gắng thêm một vài cây số nữa!

oOo

Ngày xưa nghề tài xế còn có một chút địa vị trong xã hội, bằng chứng là lên xe hành khách tôn trọng gọi bác tài. Nhưng giờ đây uy tín ngày càng giảm sút, không phải vì thời thế mà do những phiền phức chúng ta gây ra cho xã hội. Sự gây ra ấy không ai khác mà chính cùng đồng nghiệp với nhau, tranh nhau từng tấc đường rồi cuối cùng húc vào nhau, làm người khác bị vạ oan. Tôi nghĩ đó là những con sâu làm rầu nồi canh trong gần nửa triệu người ở nước ta mưu sinh sau tay lái. Hi vọng nếu có ai hỏi làm nghề gì thì chúng ta còn chút hãnh diện trả lời: “Tôi là tài xế!”.

Tôi, cũng như bạn, chưa nói được điều gì khi còn ngồi sau tay lái. Viết lên những dòng này gửi đến các bạn mới vào nghề với ước nguyện bạn và tôi hãy góp tay làm đẹp thêm những cung đường vòng quanh đất nước Việt Nam mình...